सोमॅटोफाॅर्म डिसऑर्डर
रुग्ण एक किवा अनेक शारीरिक लक्षणे सांगतो परंतु वैद्यकीय दृष्ट्या लक्षणे कोणत्याच शारीरिक आजार असल्याची शक्यता दर्शवत नाहीत.
रुग्ण सांगत असलेल्या लक्षणाप्रमाणे सर्व शारीरिक तपासण्या, रक्त तपासण्या व इतर तपासण्या ( सिटी स्कॅन / एम आर आय ) करूनही कुठलाही शारीरिक आजार असल्याचे दिसून येत नाही.
मुख्यतः हे लक्षणे तणावाच्या परिस्थितीत सुरु झालेली असतात व तणावामुळे ती तशीच राहतात किंवा वाढत जातात.
शारीरिक आजाराच्या औषध उपचाराने थोडा वेळ बरे वाटू शकते परंतु तो त्रास पूर्णपणे व कायमस्वरूपी कमी होत नाही.
सोमटायझेशन डिसऑर्डर
एकापेश्या अनेक शारीरिक तक्रारी ज्यांच्यासाठी नेहमी वैद्यकीय मदत घेतली जाते किंवा त्याचा काम व नातेसंबंधावर परिणाम होतो.
- दुखण्याची लक्षणे (कमीत कमी चार): डोके,पोट,पाठ,सांध्ये,हातपाय,छाती,पाळीच्या वेळी,लैगिक सबंधाच्या वेळी किवा लघवी करताना.
- पचनसंस्थेशी निगडीत लक्षणे (कमीत कमी दोन): मळमळ,उलटी, ढेकर येणे, शौचास लागणे, अन्नपचन न होणे.
- लैंगिक लक्षणे (कमीत कमी एक):लैंगिक इच्छा न होणे, शीघ्रपतन, ताठरता न येणे, अनियमित पाळी, अंगावर जास्त जाणे.
- मज्जासंस्थेशी निगडीत लक्षणे: बोलता न येणे, डबल दिसणे, आंधळेपणा , ऐकू न येणे, झटके येणे बेशुद्ध पडणे, भास होणे, स्मृती हरवणे.
सोमॅटोफॉर्म पेन डिसऑर्डर
एका किंवा अनेक जागेचे दुखणे ज्यामुळे त्या व्यक्तीस खूप त्रास होतो व त्याच्या दैनंदिन जीवनावर परिणाम होतो.
बॉडी डिसमॉर्फिक डिसऑर्डर
- आपल्या दिसण्याविषयी गरजेपेक्षा जास्त जागरूक असणे.
- आपल्या शरीराचा विशेषतः चेहऱ्याचा भाग विचित्र दिसतो अशी भावना असणे व सतत त्याच विचारात असणे
- या काल्पनिक विचारामुळे सतत बेचैन किंवा उदास वाटणे.वारंवार व विविध डॉक्टरांना दाखवणे व प्लास्टिक सर्जरी बाबत बोलणे.
हिस्टेरिया / कन्व्हर्जन डिसऑर्डर
काही तणावाची घटना घडल्यास किंवा तणाव असल्यास खालील पैकी कुठलेही एक लक्षण दिसणे.
- चक्कर येणे / बेशुद्ध पडणे
- दातखीळ बसने
- उभे न राहता येणे
- बोलता न येणे
- श्वास न घेता येणे
- हातापायातली ताकत जाणे / लकवा मारणे
- आंधळे होणे / ऐकू न येणे
- फिट्स सारखे झटके येणे
हायपोकाँड्रियासिस
- आपल्याला कुठला तरी मोठा आजार ( कँसर, हृदयाचा आजार, एड्स) झाला आहे अशी भीती वाटणे व त्या प्रकारची लक्षणे जाणवणे.
- मेडिकल रिपोर्ट नॉर्मल असूनही त्यावर विश्वास न बसने, व सतत डॉकटर बदलत राहणे व सतत तपासण्या करणे)