डेमेन्शिया
- आपल्या वस्तू कुठेतरी ठेऊन विसरून जाणे.
- अलीकडे घडलेल्या गोष्टी लक्षात न राहणे.
- काही सांगितलेल्या सूचना किंवा कोणी भेटून गेलेले लक्षात न राहणे.
- चहा / नाष्टा / जेवण केलेले लक्षात न राहणे.
- सतत त्याच त्याच गोष्टीविषयी बोलणे.
- बाहेर गेल्यावर परत येण्याचा रस्ता न सापडणे.
- जवळच्या नातेवाईकांना न ओळखणे. घरातील व्यक्तींना न ओळखणे.
- बटन लावणे, कपडे घालणे, जेवणे या गोष्टी व्यवस्थित न करता येणे.
- संडास / लघवी यांच्यावर नियंत्रण न राहणे.
अॅडजस्टमेन्ट डिसऑर्डर
परिस्थितीत झालेला बदल झाल्यानंतर काही दिवसांत किवा महिन्यांत खालील लक्षणे चालू होणे.
- बेचैन वाटणे,दडपण जाणवणे.
- एकाग्रता कमी होणे. कामात चुका होणे.
- अनामिक भीती वाटणे.आत्मविश्वास कमी होणे.
- छोट्या छोट्या गोष्टीवर चिडचिड होणे.
- काही सुचत नाही असे वाटणे / गोंधळल्यासारखे होणे.
- उदास, निराश, हतबल वाटणे.
- परिस्थितीपासून पळून जाण्याचे विचार येणे.
- आक्रमक होणे/सैरभैर होणे.
- काही वेळा आत्महत्येचे विचार येणे/प्रयत्न करणे.
- वागण्या-बोलण्यावर नियंत्रण हरवणे.
बाळांतपणानंतरची उदासीनता
- बाळांतपणानंतर सतत उदास व निराश वाटणे, बेचैन वाटणे.
- विनाकारण रडू येणे.
- जेवण, इतरांशी बोलणे यांतील रस कमी होणे.
- छोट्याछोट्या गोष्टींवरून चिडचिड होणे.
- बाळाची अतिकाळजी वाटणे.
- बाळाची काळजी घेण्यातला रस कमी वाटणे.
- झोप कमी होणे.
- बाळाला काही होईल याची चिंता वाटणे.
बाळांतपणानंतरचे सायकोसिस
- बाळांतपणानंतर काही दिवस ते काही महिन्यात सुरवात होणे – असंबंध बडबड करणे.अतिउत्तेजीत होणे, इकडेतिकडे पळणे,आक्रमक होणे. शिवीगाळ करणे.
- बाळाची काळजी न घेणे, बाळाला न पाजणे.
- बाळाला फेकून देणे किवा इजा करण्याचा प्रयत्न करणे.
- अंगावरचे कपडे काढणे, फेकाफेक करणे.
- वैयक्तिक स्वच्छता, जेवण यांकडे लक्ष नसणे.
- झोप कमी होणे / न झोपणे.
इंपल्स कंट्रोल डिसऑर्डर
एखादी कृती करण्याची तीव्र इच्छा होणे व व्यक्तीला स्वत:ला ते करण्यापासून परावृत्त न करता येत नाही. कृती करेपर्यंत मनामध्ये व शरीरामध्ये तणाव जाणवणे व तो वाढत जातो. कृती करताना आनंदाची अनुभूती होणे व कृती केल्यावर थोड्या वेळासाठी आनंददायी व तणावरहित अवस्था अनुभवतो .
ट्रायकोटिलोमेनिया
- डोक्यावरील / भूवईवरील / पापण्यांचे केस ओढून काढण्याची तीव्र इच्छा होणे.
- काही वेळा काढलेले केस खाऊन टाकण्याची तीव्र इच्छा होणे.
- आपल्या दिसण्यावर / सौंदयावर परिणाम होत आहे हे कळूनही न थांबता येणे.
इंटरमिटंट एक्सप्लोझीव्ह डिसऑर्डर
- अनियंत्रित रागाचे झटके येणे.भांडण करणे / आरडाओरडा करणे / तोडफोड करणे.
- शुल्लक कारणांसाठी, प्रमाणापेक्षा खूप जास्त रागाचे प्रदर्शन करणे.
- शांत झाल्यावर झालेल्या प्रकाराबद्दल पश्चाताप.
क्लेप्टोमेनिया
- छोट्या छोट्या वस्तू चोरण्याची (उचलून खिश्यात / पर्समध्ये घालण्याची) तीव्र इच्छा होणे.
- हॉटेलमध्ये चमचे, रुमाल इत्यादी उचलणे. मित्राच्या, पाहुण्याच्या घरी छोट्या वस्तू उचलणे.
- या सर्व वस्तू खरेदी करण्याची चांगली आर्थिक स्थिती असूनही स्वत:ला न थांबवता येणे.
- पकडले गेल्यामुळे अपमानास्पद प्रसंगाना सामोरे जाऊनही या प्रकारे वागतच रहाणे.
डीसोसीएटीव्ह ऍम्नेशिया
- स्वरूपाच्या ताणाला सामोरे गेल्यास तो प्रसंग पूर्णपणे विसरणे.
- आयुष्यात ठराविक कालावधीची स्मृती लोप पावते किवा पूर्वायुष्य विसरून जाते.
- सध्या सुरु असलेल्या सर्व गोष्टीबद्दल व्यवस्थित जाणीव असतात व ते सर्व व्यवस्थित आठवते.
डीसोसीएटीव्ह फ्युग
- व्यक्ती आपल्या नेहमीच्या राहण्याच्या ठिकाणापासून दूर निघून जाते.
- आपल्या पूर्व आयुष्यातील सर्व गोष्टी विसरून जातो.
- नवीन नाव व व्यक्तिमत्व घेऊन तो राहायला लागतो.
डिसोसिएटिव्ह पर्सनलिटी डीसऑर्डर
- एकच व्यक्ती एका वेळी एका व्यक्तीमत्वासारखे तर दुसऱ्या वेळी इतर व्यक्ती असल्याप्रमाणे वागते.
- दोन्ही व्यक्तिमत्वाच्या लकबी, बोलण्याची पद्धत, वागणे पूर्णत: वेगळे असते.
- दोन्ही व्यक्तिमत्वांना दुसऱ्या व्यक्तिमत्वाची जाणीव नसते.
- काही ठराविक वेळी किंवा तणावाच्या परिस्थितीत एक व्यक्तिमत्व दुसऱ्या व्यक्तिमत्वात परावर्तित होते.
डिसोसिएटिव्ह स्टुपर
- अचानकपणे तणावपूर्ण स्थितीशी सामना झाल्यास (उदा. जवळच्या व्यक्तीचा मृत्यू, बलात्कारासारखी घटना)व्यक्तीची सभोतालच्या परिस्थितीची जाणीव हरविते.
- शून्यात नजर लावून बसते.
- कुठल्याही प्रयत्नांना प्रतिसाद देत नाही.
अंगात येणे (ट्रान्स/पझेशन)
- व्यक्ती अचानकपणे दुसऱ्या व्यक्तीने ताबा मिळविल्याप्रमाणे वागायला लागते.
- बोलण्याचा आवाज बदलतो व मी अमुक व्यक्ती किवा अमुक देव / देवी किवा भूत / पिशाच्च आहे असे ती व्यक्ती सांगायला लागते.
- शरीराच्या ठराविक हालचाली करायला लागते (घुमायला लागते).
- काही वेळानंतर नंतर ती व्यक्ती पूर्ववत स्थितीला येते व झालेल्या गोष्टीची तिला जाणीव नसते.